آرتروز مچ پا چیست و چه درمانی دارد؟
آرتروز به معنای مفصل ناشی از تحلیل یا تخریب غضروف مفصلی است. آرتروز مچ پا یکی از شایع ترین بیماری های مربوط به پا است که به دلیل تخریب غضروف این ناحیه رخ می دهد. این ناهنجاری با درد و التهاب همراه است و فرد را با مشکلات متعددی مواجه می کند. از این رو ما در ادامه مقاله تمامی نکات پیرامون علائم، عوامل شکل‌گیری و راه درمان این ناهنجاری را مورد بررسی قرار داده ایم. برای کسب اطلاعات بیشتر ما را تا پایان همراهی کنید.
آرتروز مچ پا چیست؟
آرتروز به معنای تحلیل و تخریب غضروف مفصلی است که مفاصل مختلف بدن را تهدید می کند؛ به عنوان مثال آرتروز مچ پا یکی از انواع رایج آرتروز است که غضروف این مفصل را درگیر می‌کند. ساییده شدن غضروف موجب بروز درد، التهاب، سفتی و بیرون زدگی مفصل شده و توانایی فرد برای انجام کارهای روزمره کاهش می یابد. این بیماری مفصلی اغلب افراد بالای ۶۵ سال را درگیر می کند. زیرا با افزایش سن، تراکم استخوان و قوای بدنی فرد تحلیل یافته و میزان آسیب پذیری بیشتر می شود. بنابراین هر گونه آسیب دیدگی، شکستگی، پیچ خوردگی همراه درد و تورم و کبودی در ناحیه مچ پا نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
علائم
درد و تورم نشانه های اصلی آرتروز مچ پا هستند. همچنین مواردی مثل تب، محدود شدن دامنه حرکتی، تغییرات غیر عادی، بد شکلی پا و درد مچ پا در حین حرکت نیز مبتلایان را با مشکل مواجه می کند. به موارد عنوان شده می توان گرما و قرمزی، خشکی و سفتی، صدا دادن، تق تق کردن مفصل و حساسیت به فشار را نیز اضافه کرد. احساس درد حتی در زمان استراحت نیز در موارد حاد بروز می یابد.
عوامل شکل‌گیری
عواملی مانند اضافه وزن، افزایش سن، آسیب دیدگی مفاصل بر اثر پیچ خوردگی، شکستگی و بدجوش خوردگی شکستگی های قبلی در بروز این عارضه نقش دارند. ژنتیک، جنسیت و ابتلا به بیماری های زمینه ای مانند رماتیسم نیز ریسک بروز آرتروز مچ پا را افزایش می دهند.
انواع آرتروز مچ پا
این عارضه براساس عامل شکل گیری به سه گروه تقسیم می شود که به شرح زیر هستند:
آرتروز استئوآرتریت؛ این نوع آرتروز بیشتر در افراد بالای پنجاه سال مشاهده می شود. در این موارد ساییدگی غضروف، خشکی، سفتی و درد مفاصل را به دنبال دارد. این نوع آرتروز ممکن است فقط یک پا را درگیر کند.
آرتروز روماتوئید؛ این نوع آرتروز ناشی از بیماری خود ایمنی است که باعث التهاب مزمن مفاصل می شود. همچنین با خستگی، سفتی و خشکی مفاصل در صبح و گز گز و بی‌حسی دست ها و تورم همراه است. ناگفته نماند که این نوع ناهنجاری هر دو پا را درگیر می کند.
آرتریت توروماتیک؛ این نوع آرتروز از یک مصدومیت مثل در رفتگی، شکستگی و آسیب دیدگی مفاصل شروع شده و در نهایت موجب ساییدگی و از بین رفتن مفاصل می شود.
نحوه تشخیص و درمان
متخصص ارتوپد بعد از معاینه جسمی مراجعه کننده، میزان تورم و نحوه راه رفتن بیمار را بررسی می کند. در این زمینه سوالاتی نیز برای تشخیص دقیق تر پرسیده می شود. همچنین عکس برداری اشعه ایکس، ام آر آی یا سی تی اسکن برای سنجش شدت آرتروز توصیه می شود. در پایان انجام آزمایش خون برای تشخیص نوع التهاب مفصلی ضروری است. برای آرتروز مچ پا درمان قطعی وجود ندارد. اما به کمک بعضی روش ها می توانیم درد را کاهش داده و توانایی فرد برای انجام فعالیت های روزمره را بالا ببریم. پزشک متخصص به همین منظور از یک یا چند روش غیر جراحی شروع کرده و در صورت عدم دریافت نتیجه مطلوب به جراحی روی می آورد. متداول ترین روش های غیرجراحی عبارتند از:
استفاده از عصا یا واکر
تزریق اکسیژن به مچ پا (اوزون تراپی)
تزریق مستقیم داروی ضد التهاب به مفصل مچ پا
استفاده از کفی و کفش طبی برای کاهش فشار وارده به مچ پا
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) برای ترمیم طبیعی مچ پا
اصلاح سبک زندگی از جمله کاهش وزن و محدود کردن فعالیت های سنگین
استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و داروهای کورتون برای تسکین درد
بستن بریس های ارتوپدی برای کاهش درد و جلوگیری از تغییر شکل ناحیه مچ پا
جراحی آرتروز مچ پا
گاهی ممکن است درمان آرتروز مچ پا به روش های غیرجراحی پاسخگو نباشد و درد بیمار تسکین پیدا نکند. در این شرایط پزشک از انواع مختلف جراحی برای بهبود وضعیت بیمار استفاده می کند. آرتروسکوپی مچ پا یکی از این موارد است. این روش جراحی معمولاً در مراحل اولیه آرتروز (که باریک شدن بیش از حد فضای مفصلی بین استخوان ها مشاهده نشده) مورد استفاده قرار می گیرد. در آرتروسکوپی مچ پا جراح یک دوربین کوچک به نام آرتروسکوپ را از طریق منافذ کوچک وارد مچ پا می کند. در نهایت به کمک ابزار ظریف جراحی و تصاویری که دوربین در اختیار جراح قرار می دهد، غضروف های سست برداشته می شوند.
آرترودز (فیوژن) عنوان روش دیگری برای جراحی است که در آن جراح، غضروف آسیب دیده را حذف و موقعیت آن را به کمک پیچ و پلاک فیکس می کند. به مرور زمان استخوان ها به هم جوش می خورند. در مواردی هم پزشک جراح برای جوش خوردن بهتر از پیوند استخوان بهره می گیرد. تعویض مفصل مچ پا (آرترو پلاستی) نیز برای افرادی که از آرتروز پیشرفته مچ پا و درد شدید رنج می‌برند پیشنهاد می شود. در این روش ابتدا جراح، غضروف و استخوان های آسیب دیده را از پا خارج کرده و به جای آن پروتز قرار می دهد.
نکته!!!
از عوارض احتمالی تعویض مفصل مچ پا می توان به خشکی، ضعف مفصل، عدم تسکین درد، آسیب دیدگی عروقی و عصبی، عفونت و شل شدن مفصل مصنوعی اشاره کرد. به همین دلیل باید تشخیص و درمان زیر نظر یک متخصص ارتوپد خوب و باتجربه انجام شود.
سخن پایانی
آرتروز و ساییدگی مچ پا نوعی بیماری تخریبی در این مفصل است که با درد و التهاب نمایان می شود. این بیماری درمان قطعی ندارد و تنها می توان با بهره گیری از روش هایی مانند کاهش وزن، محدود کردن فعالیت های سنگین، فیزیوتراپی و … به تسکین علائم کمک کرد. چنانچه روش های عنوان شده تاثیری در بهبود شرایط بیمار نداشته باشند، جراحی به عنوان آخرین گزینه به بیمار پیشنهاد می شود. دکتر عباس بهراد متخصص ارتوپد و جراح زانو و لگن آماده خدمت رسانی به مراجعین عزیز در رابطه با تشخیص و درمان آرتروز مچ پا هستند. برای گرفتن نوبت ویزیت حضوری از طریق شماره های درج شده در سایت اقدام کنید.
