تاندونیت زانو یکی از شایع ترین عارضه های مفصلی است که به دلیل کشیدگی یا پارگی تاندون و التهابات ناشی از آن بوجود می آید. درد زانو شایع ترین علامت این عارضه است که در زمان فعالیت تشدید شده و به محض استراحت کاهش می یابد. البته در موارد حاد درد دائمی و شدید گریبان گیر فرد می شود؛ اما چه علائم دیگری برای عارضه عنوان شده وجود دارد؟ درمان این عارضه به چه روش هایی امکان پذیر است؟ عوامل مؤثر در بروز التهاب تاندون زانو کدامند؟ این مقاله به بررسی پاسخ این سؤالات و موارد تکمیلی پرداخته است. برای کسب اطلاعات بیشتر تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
تاندونیت زانو چیست؟
تاندونیت نوعی عارضه مفصلی است که به دلیل التهاب تاندون ها ایجاد می شود. تاندون یا زردپی نوعی بافت محکم و رشته ای است که وظیفه اتصال ماهیچه به استخوان را دارا بوده و در تمامی مفاصل وجود دارد. تمامی تاندون ها در بخش های مختلف بدن در معرض التهاب و مشکلات ناشی از آن قرار دارند. البته این اختلال بیشتر در تاندون های بدون غلاف رخ می دهد. تاندون زانو یکی از بخش های مستعد التهاب است. عارضه ایجاد شده در صورت درگیری این بخش با عوارض ناشی از التهاب، تاندونیت زانو (Patellar Tendinopathy) نام دارد.
این بافت رشته ای در جلوی زانو و بین بخش پایین استخوان کشکک و برجستگی بالایی استخوان درشت نی واقع شده است. به همین دلیل به آن تاندون کشکک نیز می گویند. اتصال عضلات چهار سر ران و استخوان ساق پا توسط تاندون زانو انجام می شود. وظیفه آن نیز انتقال نیروی کششی وارد شده از سوی عضلات چهار سر ران به کشکک زانو است. درواقع تاندون زانو این نیرو را به استخوان درشت نی انتقال می دهد. همچنین وجود این تاندون در حین پرش یا دویدن برای حفظ تعادل الزامی است.
دلیل ابتلا به تاندونیت زانو چیست؟
عوامل مختلفی در بروز این عارضه نقش دارند که ازجمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از کفش نامناسب
- ورزش روی سطوح شیب دار
- افزایش سن و تخریب بافت تاندون
- راه رفتن روی سطوح سخت و سفت
- نشستن یا ایستادن های طولانی مدت و غیراصولی
- فعالیت های طولانی مدت و مکرر با اعمال فشار شدید به زانو
- اضافه وزن ضعف، خشکی و سفتی عضلات به دلیل کم تحرکی
- کشیدگی یا پارگی تاندون درگذشته که مورد درمان قرار نگرفته باشد
- دویدن، پریدن و حرکاتی مشابه که فشار بالایی به زانو وارد می کنند
- ورزش های جهشی و همراه با اعمال فشار بیش از اندازه به زانو مثل والیبال، بسکتبال، تنیس و …
علائم تاندونیت یا التهاب تاندون زانو چیست؟
علائم نمایان شده در افراد مبتلا به تاندونیت زانو به شدت یا ضعف عارضه بستگی دارد. درد شایع ترین علامت این عارضه است که در مراحل اولیه تنها در شرایط فعالیت یا ورزش نمایان می شود. به عبارتی با گرم شدن بدن و کمی استراحت، دردهای ناشی از آن التیام می یابد؛ اما در درجات شدید آسیب تاندون زانو، میزان درد به حدی افزایش پیدا می کند که فرد در انجام فعالیت های روزمره ناتوان می شود. سایر علائم تاندونیت یا التهاب تاندون زانو عبارتند از:
- ناتوانی حرکتی
- تورم و التهاب زانو
- حساسیت به لمس
- احساس سوزش زانو
- کاهش انعطاف پذیری و سفتی و خشکی زانو در ابتدای روز
نحوه تشخیص و درمان تاندونیت یا التهاب تاندون زانو
تشخیص و درمان تاندونیت زانو در حیطه وظایف متخصص ارتوپد قرار دارد. پزشک متخصص برای تشخیص اولیه این عارضه از شرح حال بیمار و معاینه فیزیکی بهره می گیرد؛ اما تشخیص قطعی نیازمند عکس برداری اشعه ایکس یا ام آر آی از زانو است.
نحوه درمان التهاب تاندون زانو
نحوه درمان این عارضه برحسب شرایط بیمار و شدت آسیب وارده به زانو تفاوت دارد. در درجات اولیه معمولاً روش های محافظه کارانه برای کنترل و درمان التهاب تاندون زانو استفاده می شود؛ به عنوان مثال می توان به رژیم دارویی، استفاده از وسایل کمکی چون بریس و عصا یا شرکت منظم در جلسات فیزیوتراپی (تمرینات ورزشی، ماساژ، تحریک عصب و …) اشاره کرد. رژیم دارویی مبتلایان به این عارضه از داروهای مسکن و ضد التهاب تشکیل می شود.
گاهی اوقات پزشک متخصص برای افراد دارای درد شدید، تزریق داروهای کورتیکواستروئیدی به داخل زانو را تجویز می کند. البته این تزریق راهکار مناسبی برای کاهش درد ناشی از تاندونیت زانوی حاد و طولانی مدت نیست؛ زیرا تکرار چندباره آن موجب تضعیف تاندون و حتی پارگی آن می شود. ترمیم و بازسازی تاندون آسیب دیده با تزریق پلاسمای غنی از پلاکت به داخل زانو نیز امکان پذیر است. در این روش از پلاسمای خود بیمار برای تزریق استفاده می شود.
در بعضی موارد، بکارگیری روش های محافظه کارانه بهبود وضعیت تاندون زانو را به دنبال ندارد. معمولاً پارگی های کامل در این دسته جای می گیرند. در این شرایط بهترین راهکار عمل جراحی است.
نحوه پیشگیری
با توجه به بعضی نکات می توان تا حد زیادی از ابتلا به تاندونیت زانو پیشگیری کرد. این نکات عبارتند از:
- کاهش وزن در افراد چاق
- گرم کردن کامل بدن قبل ورزش
- استفاده از لباس مناسب برای ورزش
- تقویت عضلات با ورزش های کششی و مقاومتی
- افزایش تدریجی و نه یک باره شدت حرکات ورزشی
- گنجاندن مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین دی برای تقویت عضلات و ماهیچه های بدن
سخن پایانی ما
در این مقاله به بررسی التهاب تاندون زانو پرداختیم که تحت عنوان تاندونیت زانو یا تاندونیت کشکک زانو شهرت دارد. در این عارضه تاندون زانو کشیده یا پاره می شود. التهاب ناشی از آسیب ایجاد شده بروز درد در درجات مختلف را به دنبال دارد. تورم، سوزش، حساسیت به لمس و محدودیت حرکتی از دیگر علائم التهاب تاندون زانو هستند. درمان مشکلات این چنینی به منظور مقابله با عوارض شدید و وارد شدن آسیب به سایر ساختارهای مفصل زانو ضرورت دارد. در رابطه با این موضوع شما عزیزان می توانید در صورت مواجهه با علائم هشدار دهنده در زانوی خود به دکتر عباس بهراد متخصص ارتوپدی، جراح زانو و تعویض مفصل زانو و لگن مراجعه و نسبت به سلامت تاندون زانوی خود اطمینان حاصل کنید.
