سندروم تونل کارپال چیست و چه علائمی دارد؟
درد، بی حسی و گزگزی انگشتان دست در بسیاری از افراد خصوصا کسانی که حرکات تکراری با مچ خود انجام می دهند شایع است. منشأ بسیاری از این علائم به بروز اختلال در تونل کارپال بازمی گردد. تونل کارپال محل عبور تاندون، زردپی و عصب میانی دست است که به دلایل مختلف دچار التهاب می شود؛ به عنوان مثال می توان به شکستگی، تومور، بیماری، تغییرات دوران بارداری و … اشاره کرد. برای آشنایی هرچه بیشتر با سندروم تونل کارپال خواندن این مقاله را از دست ندهید.
سندروم تونل کارپال چیست؟
تونل کارپال نوعی ساختار فیبری موجود در مچ دست است که از استخوان و لیگامان (رباط) تشکیل می شود. این کانال محل عبور هشت زردپی سطحی و عمقی، تاندون شست دست و عصب میانی است. گاهی اوقات اعصاب موجود در این فضا فشرده شده و موجب بروز عارضه ای تحت عنوان سندروم تونل کارپال یا carpal tunnel syndrome (به اختصار cts) می شود. اعمال فشار می تواند ناشی از تنگی این فضا یا التهاب و تورم اجزای داخل تونل باشد.
تورم پوشش محافظ تاندون به دلیل تجمع مایع سینوویال یکی از این موارد است. مایع سینوویال وظیفه محافظت از تاندون ها و روان سازی آنها را برعهده دارد. اما افزایش بیش از اندازه این مایع، موجب بروز این عارضه می شود. عارضه مذکور معمولاً افرادی را تهدید می کند که از مچ و انگشتان دست خود استفاده بیشتری دارند؛ به عنوان مثال می توان به تایپیست ها و کاربران کامپیوتر اشاره کرد. به همین دلیل این عارضه با نام سندروم تایپیست ها نیز شهرت دارد. از دیگر گروه های در معرض این سندرم می توان به رانندگان ماشین های سنگین، قایقرانان، نجاران، قصابان و زنان خانه دار اشاره کرد.
علت سندروم تونل کارپال
عوامل متعددی ساختار تونل کارپال را تحت تاثیر قرار داده و موجب اعمال فشار به عصب میانی موجود در آن می شوند. کار سنگین و حرکات مداوم انگشت و مچ دست یکی از موارد است. شکستگی، دررفتگی و ضربه به مچ دست نیز می تواند منشاء بروز این عارضه باشد. گاهی اوقات نیز سندروم تونل کارپال در نتیجه ابتلا به نوع خاصی بیماری بوجود می آید. بیماری های خودایمنی نظیر آرتریت روماتوئید (رماتیسم مفصلی)، دیابت، پرفشاری خون، تومور و کیست از جمله این بیماری ها هستند. البته در رابطه با این عارضه بعضی عوامل دخیل هستند و خطر ابتلا را افزایش می دهند؛ به عنوان مثال می‌توان به قرص های جلوگیری از بارداری، تغییرات دوران بارداری و مصرف الکل اشاره کرد.
علائم سندروم تونل کارپال
برحسب شرایط ایجاد شده در فضای تونل کارپال علائم در سه درجه خفیف، متوسط و شدید بروز می یابند. اعمال فشار بیش از اندازه به عصب میانی تونل کاربر با سوزن سوزن شدن، بی حسی و گزگز نوک انگشتان همراه است. این علامت در ابتدای امر حین فعالیت نمایان می شود. اما به تدریج در زمان استراحت نیز بروز می یابد. لازم به ذکر است که انگشت اشاره و میانه بیشتر دچار این حالت می شوند. درد یکی دیگر از شایع ترین علائم در افراد درگیر است که با کشیدگی دست شدت می یابد. کاهش حس لامسه و لاغر و ضعیف شدن عضلات انگشت شست از دیگر علائم این عارضه هستند که در موارد شدید خود را نشان می دهند.
نحوه تشخیص سندروم تونل کارپال
در رابطه با تشخیص بررسی علائم بالینی و سابقه پزشکی بیمار تعیین کننده است. روش های مختلفی برای تشخیص قطعی سندرم تونل کاربر وجود دارد که نشانه تینل یکی از آنها است. در این روش عصب میانی موجود در مچ دست تحت ضربه ملایم قرار می گیرد. در صورت احساس درد سوزشی و تیر کشنده، ابتلای فرد قطعی است. نتایج آزمایش فالن نیز در این زمینه کمک کننده است. به منظور انجام این آزمایش بیمار دست خود را از پشت به هم چسبانده یا آن را به صورت افقی در هوا نگه می دارد. حفظ این حالت تا ۶۰ ثانیه و مشاهده علائمی چون خواب رفتگی و کرخی نشانه ابتلای قطعی است. علاوه بر موارد ذکر شده آزمایش هدایت عصبی و الکترودیاگنوزیس نیز در این زمینه مؤثر هستند.
درمان سندروم تونل کارپ
روش های درمانی ارائه شده برای بهبود افراد مبتلا به سندروم تونل کارپال در دو گروه جراحی و غیر جراحی جای می گیرند. پزشک متخصص ارتوپد تا حد امکان سعی بر استفاده از روش های غیر تهاجمی دارد. اما در صورت باقی ماندن علائم و گسترش درد به سمت شانه و بازو یا تحلیل و تغییر شکل انگشتان راه حلی جز جراحی وجود نخواهد داشت.
روش های غیرتهاجمی درمان سندروم تونل کارپ
متخصص فیزیوتراپ به منظور التیام درد و بی حسی مچ و انگشتان دست مبتلایان از روش های زیر بهره می گیرد:
لیزر درمانی
پوشیدن آتل
مصرف مکمل ویتامین ب
مگنت تراپی یا مغناطیس درمانی
تمرینات ورزشی برای تقویت عضلات
تزریق مستقیم کورتیزون به مچ دست
رهاسازی عصب با درمان دستی (منوال تراپی)
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و کورتیکواستروئیدی برای کاهش تورم، التهاب و درد
نیدلینگ (نوعی تکنیک برای درمان درد موجود در عضله از طریق وارد کردن سوزن در بافت درگیر)
به روش های مختلف مثل اولتراسوند، درمان با موج کوتاه یا امواج تداخلی و تحریک الکتروتراپی اعصاب از طریق پوست
جراحی تونل کارپال
بسته به شرایط فرد مبتلا پزشک متخصص از جراحی باز یا بسته برای بهبود مبتلایان به سندروم تونل کارپال بهره می گیرد. جراحی بسته با اعمال یک برش بسیار کوچک روی مچ دست قابل انجام است. این جراحی در اصطلاح پزشکی آندوسکوپیک نام دارد. در جراحی باز برش بزرگ تری اعمال شده و دید پزشک برای بررسی شرایط و اعمال تغییرات بیشتر است. جراحی بسته به دلیل اینکه بیمار عوارض کمتری را تجربه می کند ارجحیت بیشتری دارد.
البته در هر دو روش باید مراقبت های کافی از سوی بیمار صورت گیرد تا نتیجه مطلوب حاصل شود. خشک نگهداشتن سطح زخم به منظور جلوگیری از عفونت و بی حرکتی مچ به مدت ۱۴ روز از جمله این مراقبت ها است. البته بی حرکتی نباید بیش از این مدت ادامه یابد. در غیر اینصورت مشکلاتی چون خشکی و سفتی مفصل مچ دست و کاهش قدرت عضلات بروز می یابد.
سخن پایانی
ما در مقاله تمامی نکات پیرامون سندروم تونل کارپال را مورد بررسی قرار دادیم. این عارضه تحت تأثیر التهاب تاندون ها و رباط‌های موجود در این فضا ایجاد می شود. درنتیجه عصب میانی تحت فشار قرار گرفته و علائمی چون درد، بی حسی و گزگز انگشتان بروز می یابد. افراد باید به محض مشاهده این علائم به متخصص ارتوپد مراجعه نماید. در غیر این صورت درد به سمت شانه ها و بازو گسترش یافته و حتی انگشتان دچار تحلیل عضلانی می شوند. دکتر عباس بهراد متخصص ارتوپد و جراح زانو و لگن آماده خدمت رسانی به بیماران عزیز در این زمینه هستند. برای گرفتن نوبت ویزیت حضوری از طریق شماره های درج شده در سایت اقدام کنید.
