سندروم دست بی قرار یک مشکل خاص در سیستم عصبی مرکزی است که باعث حرکات و احساسات غیر طبیعی در دست‌ها می‌شود. سندروم دست بی قرار شاخه‌ای از سندروم اندام بی قرار است که می‌تواند دست‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری معمولاً با علائمی مانند احساسات خزنده در دست، احساس سوزن‌سوزن شدن، حرکات تند و غیر ارادی بازو، اصرار به حرکت دادن دست‌ها و اختلالات خواب شناخته می‌شود. درمان‌های این بیماری شامل روش‌هایی برای کنترل و کاهش علائم است. در این مطلب به طور کامل به سندروم دست بی‌قرار پرداخته شده است.
سندروم دست بی قرار
سندروم دست بی قرار شامل مشکلی در سیستم عصبی مرکزی است که باعث حرکات و احساسات غیرطبیعی در بازوها و دست‌ها می‌شود. مبتلایان به سندروم دست نا آرام معمولاً از احساسات عجیب در بازوها مانند احساس خزیدن یا گزگز، حرکت تند و بی اختیار بازو، میل به حرکت دادن دست‌ها و خواب آشفته شکایت می‌کنند. علائم این سندروم ممکن است تنها به بازوها محدود شود یا سایر قسمت‌های بدن را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
انواع سندروم دست بی قرار
سندروم دست بی‌قرار را به توان به دو نوع مختلف تقسیم کرد:
سندروم دست بی قرار اولیه
سندروم اندام بی قرار ایدیوپاتیک علل مشخصی ندارند. این بیماری معمولاً به آرامی ایجاد شده و علائم آن قبل از ۴۰ تا ۴۵ سالگی به صورت دوره‌ای ظاهر می‌شود. معمولاً در این بیماری یک عنصر ژنتیکی نقش دارد. افزایش سن به بدتر شدن بیماری منجر می‌شود.
سندروم دست بی قرار ثانویه
سندروم اندام بی قرار ثانویه معمولاً به طور ناگهانی ایجاد می‌شود. علائم این بیماری در ابتدا در سن ۴۵ سالگی رخ داده اما با گذشت زمان بدتر نمی‌شود.
علائم سندروم دست بی قرار
سندروم دست بی‌قرار یک بیماری طیفی است به این معنی که شدت و نوع علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. علائم این بیماری عبارتند از:
- حرکات غیر ارادی دست: در این بیماری حرکات ناگهانی، تند و غیر قابل کنترل دست‌ها امری رایج است.
- احساسات مختلف در دست: افراد مبتلا به این بیماری اغلب احساس سوزن سوزن شدن، سوزش، بی حسی، خارش یا خزش را در دست خود گزارش می کنند.
- الگوهای روزانه: علائم در اندام‌های بی‌قرار معمولاً عصرها و شب‌ها یا هنگام استراحت بدتر می‌شود.
- اختلال خواب: سندروم اندام بی قرار غالباً خواب را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- تسکین علائم با حرکت دست: بیماران اغلب متوجه می‌شوند که حرکت‌دادن دست‌ها یا ماساژ آنها می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.
- اختلال حرکتی دوره ای دست: بسیاری از افراد مبتلا به سندروم دست بی‌قرار، حرکات دوره‌ای اندام را در شب تجربه می‌کنند. در این شرایط دست‌ها به طور غیرقابل‌کنترل و مکرر تکان می‌خورند.
علل سندرم دست بی قرار
در بسیاری از موارد علت خاصی برای سندروم دست بی‌قرار وجود ندارد. با این حال پزشکان بر این باورند که موارد زیر می‌توانند در ابتلا به آن نقش داشته باشند:
- ژنتیک: بیش از ۵۰ درصد موارد ابتلا به اندام‌های بی قرار معمولاً در رابطه خانوادگی وجود دارد.
- سطح پایین دوپامین: دوپامین یک انتقال دهنده عصبی شیمیایی است که پیام‌هایی را بین مغز و سیستم عصبی منتقل کرده و به کنترل و هماهنگی حرکت کمک می‌کند. سطح پایین این ماده در بدن می‌تواند در ابتلا به سندروم اندام بی قرار نقش داشته باشد.
- عدم تعادل دوپامین: اگر سطح دوپامین در بدن کاهش یابد، ممکن است اسپاسم عضلانی ایجاد شده یا بازوها به طور غیر ارادی حرکت کنند.
- شرایط سلامتی زمینه ای: بیماری‌های مرتبط با سندروم دست بی‌قرار شامل بیماری پارکینسون، بیماری مزمن کلیه، کمبود ویتامین ۱۲ و فیبرومیالژیا است.
- کمبود آهن: سطح پایین گلبول‌های قرمز منجر به کاهش سطح آهن و در نتیجه کاهش سطح دوپامین می‌شود.
- بارداری: حدود ۴۰ درصد از زنان باردار علائم سندروم اندام بی قرار را تجربه می‌کنند. این امر معمولاً در سه ماهه سوم بیشتر است.
عوامل خطرزای ابتلا به سندروم دست بی قرار
عوامل خطرزا مواردی هستند که به طور مستقیم باعث سندروم دست بی‌قرار نمی‌شوند اما می‌توانند علائم را بدتر کنند. این عوامل عبارتند از:
- کافئین
- مصرف برخی از داروهای خاص مانند داروهای ضد افسردگی، آنتی هیستامین و داروهای ضد روان‌پریشی
- عدم تحرک
- استرس
درمان سندروم دست بی قرار
درمان سندروم دست بی‌قرار شامل کنترل و کاهش شدت علائم یا تعداد دفعات آن است. درمان‌های این بیماری شامل موارد زیر هستند:
- داروها: داروهایی که سطح دوپامین در بدن را افزایش می‌دهند، می‌توانند به درمان این بیماری کمک کنند. با این حال، استفاده طولانی مدت از این داروها ممکن است منجر به بدتر شدن شرایط شوند.
- مصرف مکمل ها: مکمل‌هایی مانند آهن، منیزیم و فولات می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند.
- برخورداری از الگوی خواب: داشتن یک الگوی خواب منظم می‌تواند به سندروم دست قرار کمک کند. خوابیدن و بیدار شدن در یک ساعت مشخص از عادات خوب خوابیدن هستند.
- ورزش کردن: ورزش منظم و انجام حرکات کششی قبل از خواب می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.
- درمان بیماری زمینه ای: درمان بیماری‌های زمینه‌ای که منجر به سندروم دست بی قرار شده‌اند، معمولاً علائم را کاهش می‌دهد.
- ماساژ: ماساژ و مالش بازوها می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند.
- استفاده از درمان های گرم یا سرد: برخی از بیماران بر این باورند که استفاده از درمان‌های گرم و سرد می‌توانند به کاهش علائم در آنها کمک کنند.
مراجعه به پزشک
برای تشخیص و درمان انواع بیماری‌های ارتوپدی می‌توانید به صورت حضوری به مطب دکتر عباس بهراد متخصص ارتوپدی، جراح زانو و لگن مراجعه کنید.
