بیماری متاتارسالژیا یک وضعیت دردناک است که روی ناحیه توپی شکل کف پا تأثیر می‌گذارد. متاتارس ها استخوان‌هایی هستند که انگشتان پا را به مچ پا متصل می‌کنند. این بیماری می‌تواند در اثر استفاده بیش‌ازحد از پا، ورزش‌های پرتحرک، آرتروز و پوشیدن کفش‌های پاشنه‌بلند ایجاد شود. روش‌های مختلفی برای درمان بیماری دردناک متاتارسالژیا وجود دارد. در این مطلب به بیماری دردناک متاتارسالژیا پرداخته‌شده است.
بیماری متاتارسالژیا چیست؟
بیماری دردناک متاتارسالژیا حالتی است که در آن قسمت توپی شکل کف پا دردناک و ملتهب می‌شود. این بیماری ممکن است در اثر انجام فعالیت‌هایی مانند دویدن و پریدن ایجاد شود. همچنین دلایل دیگری نیز ازجمله تغییر شکل پا و پوشیدن کفش‌های بسیار تنگ یا گشاد می‌توانند در ایجاد متاتارسالژیا نقش داشته باشند. اگرچه این بیماری به‌عنوان یک بیماری جدی به شمار نمی‌رود، اما می‌تواند منجر به محدودیت در فعالیت‌های بیمار شود. استفاده از درمان‌های خانگی مانند کمپرس یخ یا استراحت، به تسکین علائم کمک می‌کند. همچنین استفاده از کفش‌های مناسب و کفی های ضربه‌گیر یا تکیه‌گاه‌های قوسی در داخل کفش ممکن است از ایجاد مشکلات آینده متاتارسالژیا جلوگیری کرده و یا آن‌ها را به حداقل برساند.
علائم بیماری متاتارسالژیا
علامت اصلی متاتارسالژیا شامل درد در انتهای یک یا چند استخوان متاتارس است. این استخوان‌ها در قسمت توپی شکل پا و نزدیک به انگشتان قرار دارند. سایر علائم این بیماری عبارت‌اند از:
- درد تیز، دردناک یا سوزاننده در ناحیه توپی شکل کف پا
- دردی که هنگام ایستادن، خم شدن پاها یا راه رفتن بدتر شده و هنگام استراحت بهبود می‌یابد.
- احساس وجود سنگ‌ریزه در کفش
علل ابتلا به بیماری متاتارسالژیا
گاهی اوقات یک عامل واحد می‌تواند منجر به متاتارسالژیا شود. بااین‌حال، در بیشتر موارد چندین عامل در ایجاد این بیماری نقش دارند. عوامل ایجادکننده این بیماری عبارت‌اند از:
- فعالیت شدید: ورزشکاران به‌ویژه دونده‌ها در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند؛ زیرا در هنگام دویدن جلوی پا نیروی قابل‌توجهی را به خود جذب می‌کند.
- شکل خاص پا: شکل خاص پا یا قوس بالای پا می‌تواند فشار اضافی به متاتارس وارد کند. همچنین بلندتر بودن انگشت دوم نسبت به انگشت شست می‌تواند وزنی بیش‌ازحد طبیعی به سر متاتارس دوم منتقل کند.
- تغییر شکل پا: پوشیدن کفش‌های خیلی تنگ یا پاشنه‌بلند می‌تواند باعث بدریخت شدن پا شود. ایجاد انگشت چکشی و برجستگی‌های متورم و دردناک در قاعده انگشتان شست پا در زنان می‌تواند باعث متاتارسالژیا شود.
- اضافه‌وزن: ازآنجاکه بیشترین وزن بدن هنگام حرکت به قسمت جلوی پا منتقل می‌شود، اضافه‌وزن به معنای فشار بیشتر بر روی متاتارس است. کاهش وزن می‌تواند علائم را کاهش داده یا از بین ببرد.
- پوشیدن کفش نامناسب یا کفش‌های پاشنه‌بلند: کفش‌های پاشنه‌بلند وزن اضافی را به قسمت جلو پا منتقل می‌کنند. این امر یکی از دلایل عمده متاتارسالژیا در زنان است. همچنین کفش‌هایی که قسمت جلوی پا در آن‌ها بسیار تنگ است یا کفش‌هایی که فاقد پشتیبانی مناسب هستند نیز در بروز این مشکل نقش دارند.
- شکستگی‌های فشاری: شکستگی‌های کوچک در متاتارس یا استخوان‌های انگشتان پا می‌تواند دردناک باشد و محل تحمل وزن بر روی پا را تغییر دهند.
- نورومای مورتون: این یک رشد غیر سرطانی از بافت فیبری است که در اطراف یک عصب و معمولاً در بین سر متاتارس سوم و چهارم رخ می‌دهد. این بیماری علائمی مانند متاتارسالژیا ایجاد کرده و همچنین می‌تواند در فشار متاتارس نقش داشته باشد.
درمان بیماری متاتارسالژیا
درمان این بیماری به طور عمده بر کاهش ناراحتی و درد متمرکز است.
درمان های غیر جراحی
- استفاده از کمپرس یخ در ناحیه آسیب‌دیده چندین بار در روز
- استفاده از ضد التهاب‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن که باعث کاهش التهاب و تسکین درد می‌شوند.
- بالا نگه‌داشتن پاها هنگام استراحت
- استفاده از پدهای متاتارس یا میله متاتارس برای کاهش فشار بر استخوان‌های متاتارس و همچنین کفی‌های جاذب ضربه یا تکیه‌گاه‌های قوس برای کاهش فشار هنگام راه‌رفتن
- تزریق استروئید برای کاهش درد و تورم در موارد شدید
- استراتژی‌های کاهش خطر ابتلا به متاتارسالژیا شامل استفاده از کفی‌های مناسب پا
- خودداری از پوشیدن کفش‌های پاشنه‌بلند و کفش‌های بسیار تنگ. علاوه بر این، کفی‌های بالشتکی می‌توانند به جلوگیری یا تسکین درد کمک کنند.
- حفظ وزن بدن برای کاهش فشار بر روی پا
روش های جراحی
در صورت عدم موفقیت سایر روش‌های درمانی، ممکن است برای کاهش درد ناشی از متاتارسالژیا به عمل جراحی نیاز باشد. نوع جراحی به مشکل اساسی بستگی دارد. با جراحی می‌توان استخوان‌ها را اصلاح‌کرده و انگشت چکشی و پنجه چکشی را صاف کرد. همچنین با استفاده از جراحی می‌توان عصب به‌دام‌افتاده یا تحریک‌شده را تسکین یا از بین برد.
مراجعه به پزشک
هرگونه بی‌توجهی به بیماری‌های ارتوپدی می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری را به همراه داشته باشد. درصورتی‌که دارای علائم بیماری متاتارسالژیا هستید می‌توانید به مطب دکتر عباس بهراد متخصص ارتوپدی، جراح زانو و لگن در تهران مراجعه کنید.
