بیماری های مفصلی به بیماری ها و آسیب هایی گفته می شود که بر مفاصل انسان تأثیر می گذارند. آرتروز بدون شک شناخته شده ترین بیماری مفصلی است. اما موارد دیگری نیز وجود دارند که می توانند مفاصل را تحت تأثیر قرار دهند. بیماری های مفاصل انواع مختلفی مانند کوتاه مدت یا به شدت مزمن، درد دردناک یا فقط آزار دهنده و ناراحت کننده دارند. علاوه بر این، این بیماری ها ممکن است تنها به مفصل محدود شده یا قسمت های زیادی از اسکلت را تحت تأثیر قرار دهند. بیماری هایی که مفاصل را درگیر می کنند به دو دسته بیماری های مفصلی التهابی و غیر التهابی تقسیم می شوند. در این مقاله به معرفی بیماری های التهابی می پردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.
انواع آرتریت
آرتریت و آرتروز یک اصطلاح عمومی برای بیماری های مفصلی التهابی به شمار می روند. صرف نظر از علت آنها، التهاب مفاصل ممکن است باعث درد، سفتی، تورم و مقداری قرمزی پوست در ناحیه مفصل شوند. در این بیماری ها مایعات در حفره مفصلی جمع شده و معاینه ی این مایع اغلب یک روش ارزشمند برای تعیین ماهیت بیماری است. این التهاب ممکن است از نوع طبیعی و به حدی باشد که غضروف مفصل و استخوان زیرین را از بین ببرد و باعث تغییر شکل غیر قابل جبران شود. در چنین شرایطی چسبندگی بین اعضای مفصل به طور مکرر رخ می دهد. به این همجوشی حاصل که در آن تحرک کاهش می یابد انکیلوز گفته می شود.
بورسیت
یکی از انواع بیماری های مفصلی التهابی، بورسیت است. بیماری بورسیت یک وضعیت دردناک است که کیسه های کوچک و پر از مایع به نام بورس موجود در بین استخوان ها، تاندون ها و عضلات نزدیک مفاصل را تحت تأثیر قرار می دهد. بورسیت زمانی ایجاد می شود که بورس ها ملتهب شوند. شایع ترین مکان برای ایجاد بورسیت در شانه، آرنج و مفصل ران است. اما این بیماری همچنین می تواند در ناحیه زانو، پاشنه پا و پایه انگشت شست پا ایجاد شود. بورسیت غالباً در مجاورت مفاصلی رخ می دهند که حرکت مکرر و تکراری دارند. درمان این بیماری به طور معمول شامل استراحت مفصل آسیب دیده و محافظت از آن در برابر ضربه های بعدی است. در بیشتر موارد درد بورسیت در طی چند هفته با درمان مناسب بر طرف می شود. اما این بیماری ممکن است به طور مکرر عود کند.
علائم بورسیت
در صورت ابتلا به بورسیت، بیمار ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
- احساس درد و سفتی
- ایجاد صدمه هنگام جا بجایی یا فشار دادن مفصل
- متورم و قرمز شدن مفصل
علل ابتلا به بورسیت
شایع ترین علل بورسیت، حرکات و موقعیت های تکراری است که باعث ایجاد جوش در اطراف مفصل می شود. اما علل دیگر شامل موارد زیر هستند:
- چرخاندن مکرر شانه در بالای سر
- تکیه طولانی مدت به آرنج
- زانو زدن طولانی مدت برای انجام کارهایی مانند شستن کف
سایر علل ابتلا به بورسیت شامل آسیب یا ضربه به ناحیه آسیب دیده، آرتروز التهابی مانند آرتریت روماتوئید، نقرس و عفونت است.
آرتریت عفونی یا آرتروز سپتیک
یکی دیگر از انواع بیماری های مفصلی التهابی، آرتریت عفونی یا آرتروز سپتیک است. آرتروز سپتیک یک عفونت دردناک در مفصل است. این عفونت می تواند از میکروب هایی که از طریق جریان خون و از قسمت های دیگر بدن عبور می کنند، ایجاد شود. آرتروز سپتیک همچنین می تواند زمانی رخ دهد که یک آسیب نافذ میکروبها را مستقیماً وارد مفصل کند.
خطر ابتلای نوزادان و افراد مسن به آرتروز سپتیک بیشتر است. در این بیماری زانوها بیشتر تحت تأثیر قرار گرفته اما ممکن است بر روی باسن، شانه ها و سایر مفاصل نیز تأثیر بگذارد. عفونت می تواند به سرعت و به شدت به غضروف و استخوان مفصل آسیب برساند. بنابراین درمان سریع بسیار مهم است. درمان شامل تخلیه مفصل با سوزن یا جراحی است. آنتی بیوتیک ها نیز معمولاً برای درمان عفونت مورد استفاده قرار می گیرند.
علائم آرتروز سپتیک
آرتروز سپتیک به طور معمول باعث ایجاد ناراحتی شدید و دشواری در استفاده از مفصل آسیب دیده می شود. مفصل ممکن است متورم، قرمز و گرم باشد و همچنین ایجاد تب امری رایج است.
علل ابتلا به آرتروز سپتیک
این بیماری می تواند در اثر عفونت های باکتریایی، ویروسی یا قارچی ایجاد شود. عفونت باکتریایی با استافیلوکوکوس اورئوس شایع ترین نوع علت است. این باکتری معمولاً بر روی پوست سالم زندگی می کند. آرتروز سپتیک می تواند در صورت گسترش عفونت مانند عفونت پوستی یا عفونت ادراری از طریق جریان خون به یک مفصل منتقل می شود. با این حال ایجاد زخم، تزریق دارو یا جراحی در مفاصل نزدیک آن نیز می تواند باعث ورود میکروب ها به فضای مفصل شوند.
بیماری های عروقی کلاژن
بیماری های عروقی کلاژن به گروهی از بیماری ها که بر بافت همبند تأثیر می گذارند، گفته می شود. کلاژن یک بافت همبند مبتنی بر پروتئین است که یک سیستم پشتیبانی برای پوست تشکیل می دهد. بافت همبند، استخوان ها، رباط ها و عضلات را در کنار یکدیگر نگه می دارد. بیماری بافت پیوندی یکی دیگر از انواع بیماری های مفصلی التهابی، است که دارای علائم و نشانه هایی از ترکیبی از اختلالات است. این اختلالات در درجه اول شامل لوپوس، اسکلرودرمی و پلی میوزیت است. بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری غیر معمول، دارای سندروم شوگرن نیز هستند. به همین دلیل بیماری های بافت پیوندی یا بیماری های عروق کلاژن را گاهی اوقات بیماری همپوشانی می نامند. در بیماری بافت پیوندی مخلوط علائم بیماری های جداگانه معمولاً به یکباره ظاهر نمی شوند. در عوض آنها تمایل دارند در طی چند سال رخ دهند که این امر می تواند تشخیص را پیچیده کند. علائم و نشانه های اولیه اغلب در دست ها ظاهر می شوند. به عنوان مثال، انگشتان ممکن است پف کنند و نوک انگشتان سفید و بی حس شوند که این امر اغلب در پاسخ به قرار گرفتن در معرض سرما رخ می دهد. در مراحل بعدی برخی از اندام ها مانند ریه ها، قلب و کلیه ها می توانند تحت تأثیر قرار گیرند. هیچ درمانی برای بیماری بافت پیوندی مخلوط وجود ندارد. درمان به شدت بیماری و انواع اندام های درگیر بستگی دارد.
علائم بیماری های عروق کلاژن
علائم اولیه بیماری عروق کلاژن می تواند شامل موارد زیر باشد:
خستگی و تب خفیف
بی حس و سرد شدن انگشتان دست و پا
در این پدیده که به آن پدیده رینود گفته می شود، انگشتان دست و پا ممکن است در پاسخ به سرما یا استرس، سفید و سپس پس آبی مایل به ارغوانی شوند. اما پس از گرم شدن دوباره به حالت طبیعی باز می گردند.
انگشتان یا دست های متورم
در برخی از بیماران تورم انگشتان یکی از علائم این بیماری است.
درد عضلات و مفاصل
مفاصل مانند آنچه در آرتریت روماتوئید رخ می دهد، می توانند ملتهب، متورم و تغییر شکل دهند.
راش پوستی
لکه های قرمز یا قهوه ای مایل به قرمز ممکن است در بالای بندها ظاهر شوند.
علل ابتلا به بیماری عروق کلاژن
بیماری بافت پیوندی مخلوط یک اختلال خود ایمنی است. در اختلالات خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن که مسئول مبارزه با بیماری ها است، به اشتباه به سلول های سالم حمله می کند. در بیماری عروق کلاژن سیستم ایمنی بدن به الیافی که چارچوب و پشتیبانی را برای بدن فراهم می کنند، حمله می کند. برخی از افراد مبتلا به این بیماری سابقه خانوادگی داشته اما ژنتیک نیز می تواند در ابتلا به آن نقش داشته باشد.
آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید یکی دیگر از انواع بیماری های مفصلی التهابی است که نوعی اختلال التهابی مزمن به شمار می رود که می تواند بیشتر مفاصل را درگیر کند. در برخی افراد این بیماری می تواند به طیف گسترده ای از سیستم های بدن از جمله پوست، چشم ها، ریه ها، قلب و رگ های خونی آسیب برساند. آرتریت روماتوئید که یک اختلال خود ایمنی است، زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی به اشتباه به بافت های خود حمله می کند. برخلاف آسیب ساییدگی و پارگی آرتروز، آرتریت روماتوئید بر روی مخاط مفاصل تأثیر می گذارد. این بیماری باعث ایجاد ورم دردناک و در نهایت منجر به فرسایش استخوان و تغییر شکل مفصل می شود. التهاب همراه با آرتریت روماتوئید همان چیزی است که می تواند به سایر قسمت های بدن نیز آسیب برساند. در حالی که انواع جدید داروها، گزینه های درمانی را به طرز چشمگیری بهبود بخشیده اند، آرتریت روماتوئید شدید هنوز هم می تواند باعث ناتوانی های جسمی شود.
علائم آرتریت روماتوئید
علائم و نشانه های آرتریت روماتوئید ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مفاصل نرم، گرم و متورم
- سفتی مفصل که معمولاً در هنگام صبح و بعد از بی تحرکی بدتر می شود.
- خستگی، تب و از دست دادن اشتها
آرتریت روماتوئید اولیه تمایل دارد ابتدا مفاصل کوچک تر را تحت تأثیر قرار دهد. با پیشرفت بیماری علائم بیماری به مچ دست، زانو، مچ پا، آرنج، پهلو و شانه گسترش می یابد. در بیشتر موارد علائم در مفاصل دو طرف بدن یکسان است. حدود ۴۰ درصد افرادی که به آرتریت روماتوئید مبتلا هستند، علائم و نشانه هایی را نیز ترجمه می کنند که مربوط به مفاصل نیست. این بیماری بسیاری از ساختارهای غیر مشترک را از جمله موارد زیر، تحت تأثیر قرار می دهد:
- پوست
- چشم ها
- ریه ها
- قلب
- کلیه ها
- غدد بزاقی
- بافت عصبی
- مغز استخوان
- رگ های خونی
علل بیماری آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به سینوویوم حمله می کند. التهاب حاصل، سینوویوم را ضخیم کرده و در نهایت می تواند غضروف و استخوان مفصل را از بین ببرد. تاندون ها و رباط هایی که مفصل را به هم نزدیک می کنند، ضعیف و کشیده می شوند. در نتیجه به تدریج مفصل شکل و تراز خود را از دست می دهد. ژنتیک یکی از عوامل ایجاد این بیماری است. با این حال عوامل محیطی مانند عفونت، برخی ویروس ها و باکتری ها ممکن است باعث ایجاد آرتریت روماتوئید شوند.
سایر انواع آرتریت
اریتم ندوزوم
اریتم ندوزوم یک بیماری پوستی است که با تشکیل گره های قرمز معمولاً در جلوی پاها مشخص می شود. در بیشتر موارد، درد و تورم در این گره ها وجود دارد. علاوه بر این، بزرگ شدن گره های لنفاوی در هیلوس ریه، یکی دیگر از علائم این بیماری است. بسیاری از موارد آریتم ندوزوم با افزایش حساسیت به دارو یا عفونت هایی مانند سل، جذام و سارکوئیدوز همراه است.
روماتیسم پالیندرومیک
این بیماری که علت آن ناشناخته است با حملاتی که یک یا دو روز به طول انجامیده اما هیچ اثر دائمی بر جای نمی گذارند، مشخص می شود. با این وجود، روماتیسم پالیندرومیک به ندرت بهبود یافته و تقریباً در یک سوم موارد منجر به آرتریت روماتوئید می شود.
پلی میالژیا روماتیکا
این بیماری اغلب در افراد مسن رخ می دهد و با درد و سفتی در عضلات ناحیه لگن و شانه ها تشخیص داده می شود. این بیماری با نوعی التهاب شریانی به نام آرتریت سلول غول پیکر در ارتباط است. پلی میالژیا روماتیکا معمولاً با ناهنجاری های جدی سیستمی همراه نبوده و با کورتیکواستروئیدها درمان می شود.
اسپوندیلوآرتریت
این اصطلاح که با نام اسپوندیلیت نیز شناخته می شود، شامل برخی دیگر از بیماری های روماتوئید است. اسپوندیلیت محوری شامل التهاب در ستون فقرات است که در نهایت میتواند منجر به همجوشی نخاع یا اسپوندیلیت آنکیلوزان شود.
آرتریت انتروپاتیک
این بیماری از عوارض احتمالی بیماری های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو است.
آرتریت پسوریازیس
آرتریت پسوریازیس که با بیماری پوستی پسوریازیس همراه است تمایل دارد مفاصل دست و پا را تحت تأثیر قرار دهد.
سخن نهایی
تشخیص و درمان به موقع بیماری های مفصلی می تواند از بروز آسیب های جبران ناپذیر جلوگیری کند. در صورتی که دارای برخی از علائم بیماری های مفصلی التهابی دارید و به صورت مزمن ادامه دار است می توانید به صورت حضوری به مطب دکتر عباس بهراد متخصص ارتوپدی، جراح زانو و لگن مراجعه کنید.
عالی بود واقعا مچکرم از انتشار این اطلاعات مفیدتون