بیماری فیبرومیالژیا را بیشتر بشناسید

بیماری فیبرومیالژیا دومین بیماری شایعی است که بر روی استخوان‌ها و عضلات تأثیر می‌گذارد. با این حال این بیماری در بیشتر موارد تشخیص داده نمی‌شود. علائم شایع این بیماری شامل درد و خستگی عضلات و مفاصل است. هیچ درمانی برای فیبرومیالژیا وجود ندارد. اما ترکیبی از دارو، ورزش، کنترل استرس و عادات سالم ممکن است علائم را کاهش داده و بیمار را فعال نگه دارد. در این مطلب به بیماری فیبرومیالژیا پرداخته شده است.

فیبرومیالژیا چیست؟

فیبرومیالژیا نوعی اختلال است که با درد گسترده اسکلتی عضلانی و مشکلات خواب، حافظه و خلق و خو مشخص می‌شود. محققان بر این باورند که فیبرومیالژیا با تأثیر بر نحوه پردازش سیگنال‌های دردناک و غیر دردناک مغز و نخاع، احساسات دردناک را تقویت می‌کند. علائم این بیماری اغلب پس از یک واقعه مانند ضربه فیزیکی، جراحی، عفونت یا فشار روانی قابل توجه مشاهده می‌شود. در موارد دیگر علائم به تدریج و بدون هیچ رویداد تحریک کننده بروز می‌یابند. زنان بیشتر از مردان به بیماری فیبرومیالژیا مبتلا می‌شوند. بسیاری از افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، علاوه بر علائم رایج ممکن است سردردهای تنشی، اختلالات مفصل گیجگاهی فکی، سندروم روده تحریک‌پذیر، اضطراب و افسردگی را نیز تجربه کنند. در حالی که هیچ درمانی برای فیبرومیالژیا وجود ندارد، انواع داروها می‌توانند به کنترل علائم کمک کنند.

علائم بیماری فیبرومیالژیا

علائم اولیه فیبرومیالژیا شامل موارد زیر هستند:

• درد گسترده: درد همراه با فیبرومیالژیا اغلب به عنوان یک درد مستمر کسل‌ کننده توصیف می‌شود که حداقل برای سه ماه ادامه دارد. درد گسترده به عنوان دردی که در هر دو طرف بدن از بالا به پایین کمر کشیده می‌شود، شناخته می‌شود.
• خستگی: افراد مبتلا به فیبرومیالژیا اغلب با خستگی از خواب بیدار می‌شوند. حتی اگر خواب طولانی مدت داشته باشند. خواب اغلب به دلیل درد مختلف شده و بسیاری از بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا دارای اختلالات دیگر خواب مانند سندروم پاهای بی قرار و آپنه خواب هستند.
• مشکلات شناختی: این مشکلات توانایی تمرکز، توجه و دقت بر روی کارهای ذهنی را مختل می‌کنند.

سایر علائم فیبرومیالژیا عبارتند از:

• سندروم روده تحریک‌پذیر
• سندروم خستگی مزمن
• میگرن و انواع دیگر سردردها
• سیستیت بینابینی یا سندروم مثانه دردناک
• اختلالات مفصل گیجگاهی فکی
• اضطراب
• افسردگی
• سندروم تاکی کاردی

علل ابتلا به فیبرومیالژیا

بسیاری از محققان بر این باورند که تحریک مکرر عصب باعث تغییر در مغز و نخاع افراد مبتلا به فیبرومیالژیا می‌شود. این تغییرات شامل افزایش غیرطبیعی سطح برخی مواد شیمیایی در مغز است که نشانه درد هستند. علاوه بر این، به نظر می‌رسد گیرنده‌های درد مغز نوعی حافظه از درد ایجاد کرده و حساس می‌شوند. به این معنی که آنها می‌توانند نسبت به سیگنال‌های دردناک و غیر دردناک واکنش بیش از حد نشان دهند. عوامل فراوانی وجود دارند که منجر به این تغییرات می‌شوند، از جمله:

• ژنتیک: ازآنجاکه فیبرومیالژیا در خانواده‌ها ایجاد می‌شود، ممکن است جهش‌های ژنتیکی خاصی وجود داشته باشد که افراد را مستعد ابتلا به این اختلال می‌کند.
• عفونت: به نظر می‌رسد برخی از بیماری‌ها باعث تحریک یا تشدید فیبرومیالژیا می‌شوند.
• حوادث جسمی و احساسی: فیبرومیالژیا گاهی اوقات می‌تواند در اثر یک حادثه فیزیکی مانند تصادف رانندگی ایجاد شود. استرس طولانی مدت روان‌شناختی نیز ممکن است باعث تحریک این بیماری شود.

عوامل خطرزای ابتلا به فیبرومیالژیا

• جنسیت: فیبرومیالژیا در زنان بیشتر از مردان تشخیص داده می‌شود.
• سابقه خانوادگی: اگر یکی از والدین یا خواهر و برادر به این بیماری مبتلا باشند، احتمال ابتلا به آن در سایر اعضای خانواده افزایش می‌یابد.
• سایر اختلالات: ابتلا به آرتروز، آرتریت روماتوئید یا لوپوس احتمال ابتلا به فیبرومیالژیا را افزایش می‌دهد.

تشخیص بیماری فیبرومیالژیا

عامل اصلی مورد نیاز برای تشخیص فیبرومیالژیا شامل درد گسترده در بدن برای حداقل ۳ ماه است. برای رسیدن به این معیارها باید حداقل در چهار قسمت از این پنج قسمت زیر درد وجود داشته باشد:

• ناحیه فوقانی چپ شامل شانه، بازو یا فک
• ناحیه فوقانی راست از جمله شانه، بازو یا فک
• ناحیه تحتانی چپ از جمله لگن، باسن یا پا
• ناحیه تحتانی راست از جمله لگن، باسن یا پا
• ناحیه محوری که شامل گردن، پشت، قفسه سینه یا شکم است.

آزمایش خون

آزمایش خون برای تشخیص فیبرومیالژیا ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• شمارش کامل خون
• سرعت رسوب گلبول قرمز
• آزمایش پپتید سیترولین چرخه‌ای
• فاکتور روماتوئید
• آزمایش‌های عملکرد تیروئید
• آنتی بادی ضد هسته‌ای
• سرولوژی سلیاک
• ویتامین D

درمان فیبرومیالژیا

به طور کلی درمان‌های فیبرومیالژیا شامل دو روش دارویی و تراپی‌ها هستند. تأکید بر به حداقل رساندن علائم و بهبود سلامت عمومی هدف درمان‌های فیبرومیالژیا هستند.

داروها

داروها می‌توانند به کاهش درد فیبرومیالژیا و بهبود خواب کمک کنند. گزینه‌های معمول عبارتند از:

• مسکن‌ها
• داروهای ضد افسردگی
• داروهای ضد تشنج

تراپی ها

انواع مختلفی از روش‌های درمانی وجود دارند که می‌توانند به کاهش تأثیر فیبرومیالژیا بر روی بدن و زندگی کمک کنند. به‌عنوان مثال:

• فیزیوتراپی: یک فیزیوتراپیست می‌تواند تمریناتی را به بیمار آموزش دهد که قدرت، انعطاف پذیری و استقامت را بهبود بخشد. تمرینات مبتنی بر آب نیز ممکن است برای کاهش علائم فیبرومیالژیا مفید باشند.
• کاردرمانی: یک متخصص کاردرمانی می‌تواند به بیمار کمک کند تا در انجام برخی از فعالیت‌ها استرس کمتری بر روی بدن ایجاد کند.
• مشاوره: صحبت با یک مشاور می‌تواند به تقویت باور بیمار نسبت به توانایی‌های خود کمک کرده و راهکارهایی برای مقابله با موقعیت‌های استرس‌زا به او ارائه کند.

مراجعه به پزشک

همان طور که اشاره شد ترکیبی از دارو، ورزش، کنترل استرس و عادات سالم ممکن است علائم بیماری فیبرومیالژیا را کاهش دهد. مراجعه به پزشک و انجام دستورات بسیار حائز اهمیت است. هرگونه درمان خودسرانه می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری را به همراه داشته باشد. برای تشخیص و درمان بیماری‌های ارتوپدی می‌توانید به صورت حضوری به مطب دکتر عباس بهراد متخصص ارتوپدی، جراح زانو و لگن مراجعه کنید.